System zasiłków dla bezrobotnych w Polsce od czerwca 2025 r. przeszedł głęboką reformę, która determinuje zasady także w 2026 r. Zmiany obejmują wysokość świadczeń, warunki przyznawania, procedury rejestracji oraz grupy uprawnione do wydłużonego okresu pobierania wsparcia. Ujednolicono stawki (minimum 100 procent zasiłku podstawowego) i podwyższono świadczenia, uproszczono procedury oraz wprowadzono preferencje dla wybranych grup. Artykuł przedstawia zasady przyznawania, wysokość świadczeń i wymagania w 2026 roku.
Podstawowe warunki uprawniające do zasiłku dla bezrobotnych w 2026 roku
Aby otrzymać zasiłek, musisz być zarejestrowany w PUP właściwym dla miejsca faktycznego zamieszkania (nie zameldowania) – od 1 czerwca 2025 r. to duże ułatwienie.
Najważniejsze warunki, które trzeba spełnić, aby otrzymać zasiłek:
- Rejestracja w PUP – jako osoba bezrobotna w urzędzie właściwym dla miejsca faktycznego zamieszkania;
- Staż 365 dni w 18 miesiącach – z wynagrodzeniem co najmniej minimalnym oraz ze składką na Fundusz Pracy (okres nie musi być ciągły);
- Brak alternatywnych świadczeń – nie możesz pobierać emerytury, renty, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego ani świadczenia rehabilitacyjnego;
- Brak działalności gospodarczej – w tym zawieszonej, jeśli formalnie nie została zakończona;
- Gotowość do pracy i współpracy z PUP – brak bezzasadnej odmowy pracy, stażu lub szkolenia.
W ciągu 18 miesięcy poprzedzających rejestrację trzeba wykazać co najmniej 365 dni pracy z wynagrodzeniem nie niższym niż minimalne (ze składką na Fundusz Pracy). Okres może być rozproszony, a urlopy bezpłatne do 30 dni łącznie nie wykluczają spełnienia warunku.
Do stażu uprawniającego zalicza się m.in. zatrudnienie na umowie o pracę (także na część etatu z minimalną podstawą) oraz umowy agencyjne/zlecenia, jeśli podstawa składek na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy wynosiła co najmniej minimalne wynagrodzenie w ujęciu miesięcznym. Pracownicy zatrudnieni na niepełny etat, ale z minimalną podstawą, również spełniają wymóg stażu.
Świadczenie nie przysługuje osobie, która bez uzasadnionej przyczyny odmówi zatrudnienia, szkolenia lub stażu. PUP musi nie mieć możliwości zaoferowania odpowiedniej pracy lub innej formy aktywizacji.
Reguła dochodowa – osoba nie może osiągać dochodów, które wykluczają status bezrobotnego (np. z innych świadczeń pieniężnych). Reguła ta ma kierować wsparcie do osób rzeczywiście pozostających bez pracy.
Historia zmian i reforma systemu od czerwca 2025 roku
Obowiązujące w 2026 r. zasady wynikają z reformy ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia, która weszła w życie 1 czerwca 2025 r. Nowe reguły obejmują wszystkich, którzy nabyli prawo do zasiłku po tej dacie.
Zniesiono dawny system 80/100/120 proc. Wszyscy uprawnieni otrzymują co najmniej 100 procent zasiłku podstawowego, a osoby ze stażem co najmniej 20 lat – 120 procent.
Uproszczono rejestrację i dopuszczono kanały zdalne. Rejestracji można dokonać w miejscu faktycznego zamieszkania, co realnie ułatwia dostęp do świadczeń. Poniżej dostępne ścieżki rejestracji:
- osobiście w siedzibie powiatowego urzędu pracy,
- online na www.praca.gov.pl,
- z użyciem Profilu Zaufanego lub podpisu kwalifikowanego.
Wszystkie świadczenia są wypłacane wyłącznie na rachunek bankowy – numer konta podaje się przy rejestracji.
Wysokość zasiłku dla bezrobotnych w 2026 roku
Waloryzacja następuje co roku 1 czerwca, na podstawie średniorocznej inflacji za rok poprzedni. W okresie 1.06.2025–31.05.2026 stawki (100 proc.) wynoszą: 1 722,00 zł brutto przez pierwsze 90 dni oraz 1 352,29 zł brutto w dalszym okresie. Kwoty od 1.06.2026 ogłosi minister właściwy do spraw pracy.
Dla czytelności poniżej zestawienie stawek brutto i orientacyjnych kwot netto (po 9-procentowej składce zdrowotnej) obowiązujących od 1.06.2025 do 31.05.2026:
| Stawka | Okres | Kwota brutto | Szacunkowa kwota netto |
|---|---|---|---|
| 100 proc. | pierwsze 90 dni | 1 722,00 zł | 1 567,02 zł |
| 100 proc. | po 90. dniu | 1 352,29 zł | 1 230,58 zł |
| 120 proc. | pierwsze 90 dni | 2 066,40 zł | 1 880,42 zł |
| 120 proc. | po 90. dniu | 1 622,75 zł | 1 476,69 zł |
Przychody z zasiłku są zwolnione z podatku dochodowego, ale podlegają 9-procentowej składce zdrowotnej.
Okres 90 dni liczony jest od dnia pierwszej wypłaty zasiłku (nie od rejestracji). Maksymalny termin wypłaty to 14. dzień następnego miesiąca.
Okresy pobierania zasiłku – zwykły i wydłużony
Standardowy okres pobierania zasiłku wynosi 180 dni.
W określonych przypadkach przysługuje wydłużony okres 365 dni. Do grup uprawnionych należą:
- Osoby z niepełnosprawnością – prawo do zasiłku przez 365 dni niezależnie od innych okoliczności;
- Osoby 50+ – które mają co najmniej 20-letni staż pracy spełniający kryteria ustawowe;
- Posiadacze Karty Dużej Rodziny – członkowie rodzin wielodzietnych;
- Samotni rodzice – wychowujący dziecko do 18 lat lub do 24 lat z orzeczeniem o umiarkowanym/znacznym stopniu niepełnosprawności (jeśli kontynuuje naukę);
- Małżonkowie z dziećmi – gdy na utrzymaniu jest co najmniej jedno dziecko, a małżonek również jest bezrobotny i utracił prawo do zasiłku po nabyciu prawa przez wnioskodawcę;
- Mieszkańcy powiatów o wysokim bezrobociu – gdzie stopa bezrobocia na 30 czerwca roku poprzedzającego nabycie prawa przekraczała 150 proc. średniej krajowej.
Karencja – okres oczekiwania na zasiłek
Nie zawsze zasiłek przysługuje od dnia rejestracji. W zależności od sposobu zakończenia zatrudnienia obowiązuje karencja. Oto podstawowe warianty:
- Brak karencji – gdy spełniasz warunki i nie rozwiązano umowy z inicjatywy pracownika/za porozumieniem;
- 90 dni karencji – przy rozwiązaniu umowy za wypowiedzeniem przez pracownika lub na mocy porozumienia stron;
- 180 dni karencji – przy zwolnieniu dyscyplinarnym z powodu ciężkiego naruszenia obowiązków.
Termin porozumienia o rozwiązaniu umowy może realnie skrócić lub wydłużyć łączny okres otrzymywanego wsparcia.
Grupy uprzywilejowane i specjalne formy wsparcia
Poza standardowym zasiłkiem przewidziano narzędzia aktywizacyjne dla wybranych grup. Najważniejsze z nich to:
- Osoby długotrwale bezrobotne – priorytet do finansowania działań reintegracyjnych z Funduszu Pracy;
- Bon szkoleniowy (do 30 lat) – gwarancja skierowania i pokrycia kosztów do 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia;
- Bon na zasiedlenie (do 30 lat) – do 200 proc. przeciętnego wynagrodzenia (ok. 17 000 zł) na koszty relokacji;
- Dodatek aktywizacyjny – dla bezrobotnych z prawem do zasiłku, którzy podejmą pracę; połowa zasiłku (ok. 861 zł/mies. w 2026 r.), wypłacana przez połowę niewykorzystanego okresu zasiłkowego.
Obowiązki osoby bezrobotnej i warunki utrzymania prawa do zasiłku
Niedopełnienie obowiązków może skutkować utratą statusu bezrobotnego i prawa do świadczenia. Kluczowe powinności to:
- Kontakt z PUP co najmniej raz na 90 dni (przy IPD – co najmniej raz na 30 dni);
- Zgłaszanie zmian w 7 dni – m.in. podjęcia pracy, działalności, dochodu powyżej 1/2 minimalnego wynagrodzenia, zmiany miejsca zamieszkania;
- Akceptacja propozycji PUP – pracy, stażu, szkolenia lub innej formy aktywizacji (bezzasadna odmowa/niestawiennictwo = utrata statusu na 90 dni);
- Pobyt za granicą – zgłoszony łącznie do 30 dni w roku; niezgłoszenie skutkuje utratą statusu na 90 dni.
Warunki niepozwalające na otrzymanie zasiłku
W poniższych przypadkach, mimo rejestracji, zasiłek nie przysługuje:
- Brak 365 dni stażu w ciągu ostatnich 18 miesięcy;
- Wynagrodzenie niższe niż minimalne w wymaganym okresie (np. zasiłek macierzyński naliczony od niższej podstawy nie wlicza się);
- Pobieranie innych świadczeń – emerytury, renty, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, świadczenia rehabilitacyjnego;
- Prowadzenie działalności gospodarczej – także zawieszonej, jeżeli formalnie nie została zakończona.
Maksymalny czas pobierania statusu bezrobotnego
Od 1 czerwca 2025 r. obowiązuje limit – status bezrobotnego można posiadać maksymalnie 3 lata od dnia rejestracji. Po tym okresie następuje wyrejestrowanie, nawet jeśli nie wykorzystano całego potencjalnego okresu zasiłkowego. Ponowna rejestracja jest możliwa po 90 dniach i uruchamia nowy 3‑letni limit.
Procedury rejestracji i dokumenty wymagane
Rejestracji dokonasz osobiście w PUP lub online na www.praca.gov.pl z użyciem Profilu Zaufanego lub podpisu kwalifikowanego. Do rejestracji przygotuj następujące dokumenty:
- dowód osobisty lub inny dokument tożsamości,
- wszystkie świadectwa pracy,
- zaświadczenia z ZUS potwierdzające okresy opłacania składek,
- dokumenty rozwiązania stosunku pracy,
- dyplomy i świadectwa ukończenia szkoły,
- zaświadczenia o ukończonych kursach/szkoleniach,
- dokumenty o przeciwwskazaniach do wykonywania określonych prac (jeśli posiadasz),
- orzeczenie o stopniu niepełnosprawności (jeśli dotyczy).
Po rejestracji prawo do zasiłku rozpatrywane jest automatycznie – nie składasz odrębnego wniosku.
Powrót do zasiłku po utracie statusu bezrobotnego
W razie podjęcia pracy i ponownej utraty zatrudnienia możesz wrócić do zasiłku, jeśli dopełnisz terminu. Ponownie zarejestruj się w ciągu 14 dni od utraty zatrudnienia/pracy zarobkowej, zakończenia działalności lub spadku przychodu poniżej połowy minimalnego wynagrodzenia. Prawo powraca na okres pomniejszony o wykorzystany wcześniej czas pobierania zasiłku.
Reformy planowane na kolejne okresy
Od 1 stycznia 2026 r. zmienia się sposób liczenia stażu pracy. Do stażu mają być wliczane m.in.:
- umowy zlecenia u obecnego pracodawcy – wykonywane w ramach bieżącego zatrudnienia;
- prowadzenie działalności gospodarczej – okresy opłacania składek;
- wykonywanie wolnego zawodu – zgodnie z przepisami branżowymi;
- status wspólnika jednoosobowej spółki z o.o. – udokumentowane okresy aktywności;
- członkostwo w spółce jawnej – okresy prowadzenia działalności w formie spółki;
- członkostwo w spółce komandytowej lub partnerskiej – na zasadach określonych przepisami.
Osoby, których dotyczy zmiana, będą mogły złożyć wniosek do 2027 r. Zapowiadana reforma pomocy społecznej (2026) ma poprawić koordynację wsparcia dla osób długotrwale bezrobotnych.
Perspektywy wysokości zasiłków w 2026 roku
Wysokość zasiłku od 1.06.2026 do 31.05.2027 zostanie ogłoszona po ustaleniu wskaźnika waloryzacji opartego o inflację 2025 r. Zgodnie z prognozami NBP inflacja w 2025 r. może wynieść średniorocznie 3,7 proc. Waloryzacja od 1.06.2026 r. będzie więc oparta o ok. 3,7 proc. inflacji roku 2025.
Przy obecnej kwocie 1 722,00 zł brutto (100 proc., pierwsze 90 dni) waloryzacja 3,7 proc. dawałaby ok. 1 785,60 zł brutto. Dla stawki 120 proc. kwoty wzrosłyby proporcjonalnie. Ostateczne wartości poda ministerstwo.