W systemie ubezpieczeń społecznych pracowników w Polsce obowiązuje precyzyjnie określona procedura wypłacania świadczeń za czas niezdolności do pracy z powodu choroby.
Zasadniczo wynagrodzenie chorobowe za pierwsze 33 dni niezdolności (lub 14 dni dla pracowników powyżej 50. roku życia) finansuje pracodawca, natomiast od 34. (lub 15.) dnia przysługuje zasiłek chorobowy finansowany z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).
Wypłatę zasiłku może realizować pracodawca, jeśli zatrudnia on więcej niż 20 ubezpieczonych. Decyzja o tym, kto faktycznie wypłaca świadczenie, zależy od wielkości firmy i jej statusu płatnika zasiłków, określanego na podstawie liczby ubezpieczonych na dzień 30 listopada roku poprzedniego.
Niniejszy materiał omawia warunki przyznawania świadczeń, terminy wypłat oraz istotne zmiany w przepisach obowiązujące w roku 2025.
Fundamentalne rozróżnienie między świadczeniami chorobowymi
Dla łatwiejszego porównania najważniejszych cech obu świadczeń warto zestawić je w jednej tabeli:
| Element | Wynagrodzenie chorobowe | Zasiłek chorobowy |
|---|---|---|
| Kto finansuje | Pracodawca | FUS (ZUS) |
| Za jaki okres | 33 dni w roku (lub 14 dni po 50. roku życia) | od 34. dnia (lub 15. dnia) do końca okresu zasiłkowego |
| Standardowa stawka | 80% podstawy (możliwa wyższa wg regulaminu) | 80% podstawy (w określonych przypadkach 100%) |
| Maksymalny okres | wlicza się do 182 dni (lub 270 dni – ciąża/gruźlica) | 182 dni lub 270 dni – zależnie od przyczyny |
| Płatnik wypłaty | zawsze pracodawca | pracodawca (płatnik zasiłków) lub ZUS |
Wynagrodzenie chorobowe jako świadczenie pracodawcy
Wynagrodzenie chorobowe stanowi świadczenie wypłacane przez pracodawcę za okres niezdolności do pracy spowodowanej chorobą.
Przysługuje ono przez pierwsze 33 dni niezdolności do pracy w danym roku kalendarzowym (lub 14 dni – po ukończeniu 50. roku życia).
Co do zasady jego wysokość wynosi 80% podstawy wymiaru, chyba że przepisy wewnątrzzakładowe przewidują wyższą stawkę. Wynagrodzenie chorobowe jest zawsze finansowane ze środków pracodawcy, niezależnie od wielkości firmy czy statusu płatnika zasiłków.
Okres 33 dni rozumie się jako sumę wszystkich dni niezdolności do pracy w roku, niezależnie od przerw między zwolnieniami oraz od tego, w jakich miesiącach występowały. Do limitu wlicza się także dni wolne (soboty, niedziele, święta).
Ustalenie wysokości świadczenia wymaga wyliczenia podstawy wymiaru (przychodu stanowiącego podstawę składek na ubezpieczenie chorobowe) i jej pomniejszenia o 13,71% – zgodnie z zasadami liczenia podstawy dla świadczeń chorobowych.
Zasiłek chorobowy jako świadczenie finansowane z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
Zasiłek chorobowy przysługuje po wyczerpaniu limitu wynagrodzenia chorobowego, tj. od 34. dnia (lub od 15. dnia – po ukończeniu 50. roku życia).
Standardowa wysokość to 80% podstawy wymiaru, a w określonych przypadkach 100%. Zasiłek jest finansowany z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, natomiast jego wypłatę może prowadzić pracodawca będący płatnikiem zasiłków.
Zasiłek przysługuje za każdy dzień niezdolności do pracy, w tym w dni wolne. Maksymalna długość jednego okresu zasiłkowego wynosi 182 dni, a w przypadku gruźlicy lub niezdolności do pracy przypadającej w ciąży – 270 dni. Po ustaniu zatrudnienia zasiłek może przysługiwać nie dłużej niż 91 dni (z wyjątkami wskazanymi w ustawie).
System wyczekiwania i warunkowe nabycie prawa do świadczeń
Okres wyczekiwania dla pracowników zatrudnionych obowiązkowo
Pracownik zatrudniony na umowę o pracę nabywa prawo do wynagrodzenia chorobowego i zasiłku po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego.
Okres ten liczy się od dnia objęcia ubezpieczeniem i upływa z początkiem 31. dnia (np. ubezpieczenie od 1 lipca daje prawo do świadczeń od 31 lipca). Do okresu wyczekiwania zalicza się wcześniejsze okresy ubezpieczenia chorobowego, jeśli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni lub była spowodowana urlopem wychowawczym, urlopem bezpłatnym albo odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego.
Wyjątki od obowiązkowego okresu wyczekiwania
W poniższych sytuacjach prawo do zasiłku przysługuje bez okresu wyczekiwania:
- absolwenci szkół, uczelni i szkół doktorskich, którzy przystąpili do ubezpieczenia w ciągu 90 dni od ukończenia nauki,
- osoby, których niezdolność spowodowana była wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy,
- ubezpieczeni z co najmniej 10-letnim okresem obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego,
- posłowie i senatorowie, którzy przystąpili do ubezpieczenia w ciągu 90 dni od zakończenia kadencji.
Ramy czasowe i limit dni chorobowych w roku kalendarzowym
Różnicowanie limitów ze względu na wiek pracownika
Polski system zróżnicował uprawnienia do wynagrodzenia chorobowego ze względu na wiek.
Pracownik poniżej 50. roku życia ma 33 dni wynagrodzenia chorobowego w danym roku, natomiast po ukończeniu 50. roku życia – 14 dni. Krótszy limit obowiązuje od roku następującego po roku ukończenia 50 lat.
Limit ustala się poprzez sumowanie wszystkich dni niezdolności do pracy w roku, niezależnie od liczby epizodów i przerw między nimi. Po wyczerpaniu limitu wynagrodzenia chorobowego przysługuje zasiłek chorobowy.
Sumowanie okresów niezdolności bez względu na pracodawcę
Limit 33 lub 14 dni wynagrodzenia chorobowego dotyczy osoby ubezpieczonej w danym roku, a nie konkretnego pracodawcy.
Oznacza to, że należy zsumować wszystkie dni niezdolności do pracy w roku, nawet jeśli w międzyczasie zmienił się pracodawca. Pracownik powinien poinformować nowego pracodawcę o już wykorzystanych dniach.
Określenie płatnika zasiłku na podstawie wielkości firmy
Pracodawca jako płatnik zasiłków w dużych przedsiębiorstwach
Choć zasiłek chorobowy finansuje ZUS, wypłatę może realizować pracodawca.
Pracodawcy zatrudniający powyżej 20 ubezpieczonych (według stanu na 30 listopada poprzedniego roku) stają się płatnikami zasiłków – wypłacają je bezpośrednio pracownikom i rozliczają z ZUS poprzez pomniejszenie należnych składek.
Status płatnika zasiłków ustala się na podstawie liczby osób zgłoszonych do ubezpieczenia chorobowego na dzień 30 listopada poprzedniego roku. Obowiązuje on przez cały następny rok, niezależnie od późniejszych zmian zatrudnienia.
ZUS jako płatnik zasiłków w małych przedsiębiorstwach
U płatników zatrudniających nie więcej niż 20 ubezpieczonych zasiłek wypłaca ZUS. Pracownik przekazuje niezbędne dokumenty (e-ZLA oraz zaświadczenie płatnika składek), a ZUS wypłaca świadczenie od 34. (lub 15.) dnia niezdolności. Procedura może potrwać dłużej niż wypłata realizowana przez płatnika zasiłków.
Dla szybkiej orientacji, kto wypłaca zasiłek, pomocne jest poniższe zestawienie:
| Liczba ubezpieczonych (na 30 listopada) | Płatnik zasiłku | Standard terminu wypłaty |
|---|---|---|
| 21 i więcej | Pracodawca (płatnik zasiłków) | wraz z wypłatą pensji, nie później niż 30 dni od wyjaśnienia okoliczności |
| 20 i mniej | ZUS | do 30 dni od wyjaśnienia okoliczności |
Zasady wypłaty wynagrodzenia chorobowego
Pracodawca zawsze płaci za pierwsze 33 dni
Niezależnie od wielkości firmy pracodawca finansuje i wypłaca wynagrodzenie chorobowe za pierwsze 33 dni (lub 14 dni po 50. roku życia) niezdolności do pracy w roku kalendarzowym.
Stawka standardowo wynosi 80% podstawy wymiaru (chyba że przepisy wewnętrzne przewidują wyższy poziom). Wypłata następuje w terminie zbliżonym do terminu wypłaty wynagrodzeń, zgodnie z obowiązującym w firmie harmonogramem wypłat.
Wynagrodzenie chorobowe nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe). Podlega natomiast składce na ubezpieczenie zdrowotne oraz opodatkowaniu podatkiem dochodowym.
Obliczanie wysokości wynagrodzenia chorobowego
Podstawę wymiaru stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie z 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc powstania niezdolności (lub z krótszego okresu – gdy zatrudnienie trwa krócej). Od przychodu odejmuje się 13,71%, a następnie dzieli przez 30 – tak ustala się dzienną podstawę. Wynagrodzenie chorobowe za dzień to 80% dziennej podstawy (a w przypadkach ustawowych – 100%).
Przykład: pracownik zatrudniony na 0,5 etatu ze średnim wynagrodzeniem 3000 zł brutto. Podstawa: 3000 × (1 − 13,71%) = 2588,70 zł. Dzienna podstawa: 2588,70 / 30 = 86,29 zł. Wynagrodzenie chorobowe: 86,29 × 80% = 69,03 zł za dzień.
Komponenty wliczane do podstawy wymiaru
Do podstawy wlicza się wyłącznie składniki oskładkowane na ubezpieczenie chorobowe, przy czym te za okresy dłuższe niż miesiąc należy ująć proporcjonalnie. Oto przykładowe elementy:
- wynagrodzenie zasadnicze,
- premie i nagrody uzależnione od wyników pracy,
- dodatki funkcyjne i stażowe,
- wynagrodzenie za pracę w nocy i nadgodziny,
- wynagrodzenie urlopowe,
- składniki kwartalne w wysokości 1/12 sumy wypłat za cztery kwartały,
- składniki roczne w wysokości 1/12 kwoty za rok poprzedni.
Minimalna podstawa wymiaru dla pracownika pełnoetatowego nie może być niższa niż minimalne wynagrodzenie pomniejszone o 13,71% (w 2025 r.: 4666,00 zł brutto → 4666,00 × 86,29% = 4025,55 zł). W przypadku niepełnego etatu kwota ta ulega proporcjonalnemu obniżeniu. Przy zmianie wymiaru etatu podstawę ustala się dla nowego wymiaru, jeśli zmiana nastąpiła w miesiącu powstania niezdolności lub wcześniej.
Przejście od wynagrodzenia chorobowego do zasiłku chorobowego
Mechanizm przejścia po wyczerpaniu limitu dni
Po wyczerpaniu 33 (lub 14) dni wynagrodzenia chorobowego następuje automatyczne przejście na zasiłek chorobowy. Od 34. (lub 15.) dnia ZUS finansuje świadczenie (wypłaca ZUS albo płatnik zasiłków – pracodawca).
Pracodawca przekazuje do ZUS zaświadczenie płatnika składek ZUS Z-3, wykazując okresy niezdolności, za które wypłacono wynagrodzenie chorobowe. Dokument należy złożyć niezwłocznie, nie później niż w ciągu 7 dni od otrzymania e-ZLA. Na tej podstawie ZUS ustala prawo do zasiłku i jego wysokość.
Sumowanie okresów w ramach 182-dniowego okresu zasiłkowego
182 dni to maksymalna długość jednego okresu zasiłkowego (a 270 dni – przy gruźlicy lub w ciąży). Do tego okresu wlicza się również dni, za które przysługiwało wynagrodzenie chorobowe, bo obejmują one te same dni niezdolności.
Poprzednie okresy niezdolności dolicza się, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 60 dni (szczególne reguły dotyczą okresu ciążowego).
Specjalne sytuacje i wyjątki od zasad ogólnych
Niezdolność do pracy spowodowana wypadkiem przy pracy lub w drodze do pracy
W razie wypadku przy pracy zasiłek przysługuje od pierwszego dnia w wysokości 100% podstawy wymiaru i jest finansowany z ubezpieczenia wypadkowego (nie wypłaca się wynagrodzenia chorobowego).
W przypadku wypadku w drodze do pracy lub z pracy świadczenie również wynosi 100% podstawy, ale finansowane jest w ramach ubezpieczenia chorobowego (pierwotnie jako wynagrodzenie chorobowe 100%, a po jego wyczerpaniu – zasiłek chorobowy 100%).
Niezdolność do pracy w okresie ciąży
W ciąży świadczenie wynosi 100% podstawy wymiaru – zarówno za okres wynagrodzenia chorobowego, jak i zasiłku. Dodatkowo maksymalny okres zasiłkowy wynosi 270 dni. Okresy niezdolności ciążowej liczy się według reguł właściwych dla ciąży.
Osoby prowadzące działalność gospodarczą i zleceniobiorcy
Osoby prowadzące pozarolniczą działalność i osoby współpracujące, objęte dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym, nabywają prawo do zasiłku po 90 dniach nieprzerwanego ubezpieczenia.
Przedsiębiorcy nie mają prawa do wynagrodzenia chorobowego – przysługuje im wyłącznie zasiłek wypłacany przez ZUS.
Zasiłek wynosi 80% podstawy wymiaru za każdy dzień niezdolności. Podstawa to przeciętna podstawa składek z ostatnich 12 miesięcy, pomniejszona o 13,71%. Zasiłek za jeden dzień to 1/30 miesięcznej kwoty zasiłku.
Procedura składania wniosków i dokumentów
Rola zaświadczenia lekarskiego e-ZLA
Podstawą przyznania świadczeń jest elektroniczne zwolnienie lekarskie e-ZLA. Trafia ono automatycznie do ZUS i – jeśli pracodawca ma profil na PUE ZUS – do płatnika.
Gdy płatnik nie ma profilu PUE ZUS, pracownik powinien dostarczyć wydruk e-ZLA w ciągu 3 dni. Na e-ZLA znajdują się m.in. daty niezdolności, kod choroby oraz kody literowe o skutkach dla świadczeń (np. B – ciąża, D – gruźlica, E – choroba zakaźna o długim okresie wylęgania).
Zaświadczenie płatnika składek (druk ZUS Z-3)
Pracodawca wystawia ZUS Z-3 (lub Z-3a – dla innych tytułów ubezpieczenia) i przekazuje do ZUS niezwłocznie, nie później niż w ciągu 7 dni od otrzymania e-ZLA.
Dokument zawiera dane o zatrudnieniu, okresach niezdolności oraz podstawie wymiaru. Niedochowanie terminu może skutkować opóźnieniem wypłaty oraz odpowiedzialnością administracyjną. Pracownik może zgłosić zastrzeżenia do danych w Z-3.
Procedura dla zasiłków wypłacanych bezpośrednio przez ZUS
Gdy płatnikiem jest ZUS (np. u pracodawców do 20 ubezpieczonych), pracownik nie składa dodatkowych dokumentów poza e-ZLA – pracodawca sporządza Z-3, a ZUS wypłaca zasiłek.
Gdy płatnikiem jest pracodawca, wypłaca on świadczenie w terminie wypłaty wynagrodzeń, nie później niż w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do ustalenia prawa.
Terminy i procedury wypłaty zasiłków
Terminy wypłaty zasiłku przez pracodawcę
Płatnik zasiłków (pracodawca) wypłaca świadczenie w terminie zbliżonym do wypłaty pensji, jednak nie później niż w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności istotnej dla prawa do zasiłku.
Terminy wypłaty zasiłku przez ZUS
ZUS ma do 30 dni na wypłatę zasiłku od dnia wyjaśnienia ostatniej niezbędnej okoliczności (zazwyczaj od otrzymania kompletnego Z-3). W praktyce przelewy często realizowane są szybciej, przeciętnie w ok. 14 dni.
Opóźnienia w przekazaniu Z-3 powodują opóźnienie wypłaty. W razie braku przelewu pracownik powinien sprawdzić u pracodawcy złożenie Z-3, a następnie skontaktować się z ZUS.
Możliwość śledzenia statusu wypłaty
Gdy zasiłek wypłaca ZUS, pracownik może śledzić status na PUE ZUS (zakładka „Świadczeniobiorca” → „Zasiłki”). Gdy wypłaca pracodawca, rozliczenia z ZUS odbywają się w tle, a status wypłaty pracownik ustala bezpośrednio u pracodawcy.
Obliczanie zasiłku chorobowego i jego wysokość
Wysokość zasiłku w zależności od przyczyny niezdolności
Poniżej zebrano typowe przypadki, w których stosuje się stawkę 100% podstawy zamiast 80%:
- ciąża – zarówno wynagrodzenie chorobowe, jak i zasiłek są wypłacane w wysokości 100%;
- wypadek w drodze do pracy lub z pracy – świadczenie 100% w ramach ubezpieczenia chorobowego;
- wypadek przy pracy – świadczenie 100% z ubezpieczenia wypadkowego (bez wynagrodzenia chorobowego);
- dawstwo komórek, tkanek, narządów – 100% za okres badań i zabiegu;
- wybrane przypadki medyków dot. SARS-CoV-2 – 100% według przepisów szczególnych.
Zasady obliczania zasiłku za jeden dzień
Podstawę wymiaru stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie z 12 miesięcy poprzedzających miesiąc powstania niezdolności, pomniejszone o 13,71%. Dzienny zasiłek to 1/30 tak ustalonej podstawy, pomnożony przez 80% lub 100% – zależnie od przypadku.
Przykład: średnie wynagrodzenie 2000 zł brutto → podstawa 2000 × 86,29% = 1725,80 zł. Zasiłek dzienny: 1725,80 / 30 × 80% = 46,02 zł. Za 10 dni: 460,20 zł.
Minimalna i maksymalna podstawa wymiaru
Dla pełnego etatu podstawa nie może być niższa niż minimalne wynagrodzenie pomniejszone o 13,71% (w 2025 r. 4666,00 zł → 4025,55 zł).
Dla niepełnego etatu próg obniża się proporcjonalnie (np. połowa – 2333,00 zł × 86,29% = 2012,78 zł). Po ustaniu tytułu ubezpieczenia maksymalna podstawa zasiłku nie może przekroczyć 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłaszanego dla celów emerytalnych.
Pracownicy powyżej 50. roku życia – specjalne reguły
Skrócony okres wynagrodzenia chorobowego
Po ukończeniu 50. roku życia wynagrodzenie chorobowe przysługuje przez 14 dni w roku. Zmiana obowiązuje od początku następnego roku po ukończeniu 50 lat. Po tym okresie wypłacany jest zasiłek chorobowy.
Zasiłek chorobowy dla pracowników starszych
Od 15. dnia niezdolności zasiłek wynosi zasadniczo 80% podstawy, a w sytuacjach szczególnych 100%. Krótszy okres finansowania przez pracodawcę zmniejsza obciążenia firm związane z absencjami w tej grupie wiekowej.
Zasiłki dla rolników ubezpieczonych w KRUS
Wysokość i warunki zasiłku chorobowego w KRUS
Rolnicy, ich małżonkowie i domownicy ubezpieczeni w KRUS mają w 2025 roku prawo do zasiłku chorobowego w wysokości 25 zł za każdy dzień niezdolności.
Zasady przyznawania świadczenia w KRUS można streścić w kilku kluczowych punktach:
- zasiłek przysługuje nieprzerwanie przez co najmniej 30 dni,
- łączny okres pobierania zasiłku nie może przekroczyć 180 dni,
- do okresu zasiłkowego wlicza się wcześniejsze niezdolności, jeśli przerwa nie przekroczyła 60 dni,
- po wyczerpaniu 180 dni prawo może powstać ponownie po przerwie dłuższej niż 60 dni.
Zasiłek nie przysługuje m.in. w okresie rehabilitacji finansowanej przez KRUS, po ustaniu ubezpieczenia oraz w czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego.
Procedura uzyskania zasiłku w KRUS
Podstawą jest e-ZLA wystawione przez uprawnionego lekarza. Zwolnienia trafiają automatycznie do KRUS, który na ich podstawie ustala prawo do świadczeń. Przy niezdolności przekraczającej 180 dni konieczne jest orzeczenie lekarza rzeczoznawcy lub komisji lekarskiej KRUS.
Zasiłek chorobowy po ustaniu zatrudnienia
Warunki uzyskania zasiłku po rozwiązaniu umowy
Po ustaniu tytułu ubezpieczenia zasiłek chorobowy przysługuje, jeśli niezdolność trwa bez przerwy co najmniej 30 dni i powstała nie później niż w ciągu 14 dni od ustania ubezpieczenia (lub do 3 miesięcy – przy chorobie zakaźnej o dłuższym wylęganiu).
Maksymalnie przysługuje przez 91 dni (wyjątki: gruźlica, ciąża – do 270 dni). Prawa nie ma m.in. osoba, która ma już emeryturę/rentę z tytułu niezdolności, podjęła działalność zarobkową, jest uprawniona do zasiłku dla bezrobotnych/świadczenia przedemerytalnego albo nie nabyła prawa do zasiłku w trakcie ubezpieczenia (brak okresu wyczekiwania).
Procedura ubiegania się o zasiłek po ustaniu zatrudnienia
Do ZUS należy złożyć komplet dokumentów:
- e-ZLA (lub jego wydruk),
- oświadczenie ZUS Z-10,
- zaświadczenie płatnika składek ZUS Z-3/Z-3a.
Dokumenty można złożyć w placówce ZUS, pocztą lub przez PUE ZUS.
Podatek i rozliczenie zasiłków w PIT
Opodatkowanie wynagrodzenia chorobowego
Wynagrodzenie chorobowe jest przychodem ze stosunku pracy. Pracodawca pobiera zaliczkę według skali podatkowej: 12% do pierwszego progu i 32% powyżej, z uwzględnieniem miesięcznej kwoty zmniejszającej podatek 300 zł (przy złożonym oświadczeniu PIT-2). Kwoty wykazuje się w PIT-11.
Opodatkowanie zasiłku chorobowego
Zasiłek chorobowy jest przychodem z innych źródeł i podlega opodatkowaniu według skali (zaliczkę pobiera ZUS lub płatnik zasiłków).
ZUS wykazuje wypłaty w PIT-11A, a pracodawca – w PIT-11 (część dotycząca zasiłków). Zasiłek nie stanowi podstawy składek społecznych ani zdrowotnej.
Planowane zmiany w systemie świadczeń chorobowych
Planowana reforma ubezpieczenia chorobowego
Zapowiadane przeniesienie finansowania świadczeń od pierwszego dnia choroby do ZUS nie zostało wdrożone. Na 2025 rok zasady pozostają bez zmian – pierwsze dni niezdolności finansuje pracodawca (wynagrodzenie chorobowe), a następnie przysługuje zasiłek z ZUS.
Zmiany w wysokości zasiłków dla rolników
Od 1 stycznia 2025 r. zasiłek chorobowy w KRUS wynosi 25 zł za dzień (wzrost o 5 zł). Jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy rolniczej lub choroby zawodowej wynosi 1431 zł za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.
Kontrola i ustalanie prawidłowego wykorzystania zwolnień lekarskich
Rola ZUS w kontroli zwolnień lekarskich
ZUS kontroluje zarówno prawidłowość orzekania o niezdolności do pracy, jak i sposób wykorzystywania zwolnień.
Kontrole medyczne prowadzą lekarze orzecznicy ZUS, a kontrole celowości wykorzystania – uprawnieni pracownicy ZUS. Stwierdzenie nieprawidłowości może skutkować odmową prawa do zasiłku za dany okres lub za cały miesiąc.
Od decyzji ZUS przysługuje odwołanie w terminie 30 dni od doręczenia.