Mały ZUS Plus to ulga dla najmniejszych przedsiębiorców, która pozwala opłacać niższe składki na ubezpieczenia społeczne na podstawie rzeczywistego przychodu lub dochodu z działalności. W 2025 roku na ulgę trzeba zgłosić się najpóźniej do 31 stycznia, aby korzystać z niej przez cały rok. Podstawa wymiaru składek w 2025 r. musi mieścić się w przedziale 1399,80–5203,80 zł, a faktyczna wysokość składek zależy od indywidualnie wyliczonej podstawy opartej na dochodzie z poprzedniego roku.
Kluczowe liczby dla 2025 roku prezentują się następująco:
| Parametr | Wartość |
|---|---|
| Minimalne wynagrodzenie | 4666 zł |
| Prognozowane przeciętne wynagrodzenie | 8673 zł |
| Podstawa MZ+ (min.–max.) | 1399,80–5203,80 zł |
| Termin zgłoszenia na 2025 r. | do 31 stycznia 2025 r. |
Istota i cel programu Mały ZUS Plus
Mały ZUS Plus zakłada, że najmniejsze firmy powinny płacić składki proporcjonalne do realnych wyników, a nie według sztywnej podstawy. To zasadniczo odróżnia MZ+ od „dużego ZUS”, gdzie składki opłaca się od stałej, wysokiej podstawy niezależnie od dochodu.
Najważniejsze funkcje i korzyści programu:
- proporcjonalność składek – wysokość naliczana od dochodu/przychodu, a nie od stałej podstawy;
- realne wsparcie na starcie i przy niskich dochodach – niższe, dopasowane obciążenia pozwalają przetrwać trudniejsze miesiące;
- ograniczenie szarej strefy – mniejsze koszty zachęcają do legalnego prowadzenia działalności;
- komplementarność z innymi ulgami – możliwa sekwencja z ulgą na start i preferencyjnymi składkami.
Warunki uprawniające do Małego ZUS Plus
Aby skorzystać z ulgi w 2025 roku, należy spełnić jednocześnie następujące warunki:
- Limit przychodów – przychód z pozarolniczej działalności za poprzedni rok nie może przekroczyć 120 000 zł; przy niepełnym roku działalności limit liczy się proporcjonalnie;
- Minimalny okres prowadzenia – działalność była prowadzona przez co najmniej 60 dni w poprzednim roku;
- Brak prawa do preferencyjnych składek – nie możesz równocześnie korzystać z preferencji (30% minimalnego wynagrodzenia) i MZ+;
- Limit czasu korzystania – ulga przysługuje maksymalnie przez 36 miesięcy w ciągu 60 miesięcy prowadzenia działalności;
- Brak zbiegu tytułów – nie możesz podlegać ubezpieczeniom z tytułu innej pozarolniczej działalności (np. wspólnik spółki jawnej).
Wyłączenia i ograniczenia, które uniemożliwiają skorzystanie z ulgi:
- Karta podatkowa ze zwolnieniem z VAT – rozliczający się kartą i jednocześnie zwolnieni z VAT nie mogą korzystać z MZ+;
- Świadczenie usług dla byłego pracodawcy – w zakresie tożsamym z pracą wykonywaną w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym;
- Zbieg tytułów ubezpieczenia – np. równoległe ubezpieczenie jako wspólnik spółki jawnej;
- Niespełnienie progu 60 dni – osoby dopiero rozpoczynające działalność korzystają najpierw z ulgi na start i/lub preferencyjnych składek.
Wysokość składek w 2025 roku
Podstawa wymiaru składek w MZ+ w 2025 r. wynosi od 1399,80 zł do 5203,80 zł. Poniżej zestawienie stawek procentowych:
| Rodzaj składki | Stawka |
|---|---|
| emerytalna | 19,52% |
| rentowa | 8,00% |
| wypadkowa | 1,67% |
| chorobowa (dobrowolna) | 2,45% |
Przykładowe kwoty składek przy minimum i maksimum podstawy:
| Podstawa | Emerytalne | Rentowe | Wypadkowe | Chorobowe | Suma z chorobowym | Suma bez chorobowego |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1399,80 zł | 273,24 zł | 111,98 zł | 23,38 zł | 34,30 zł | 442,90 zł | 408,60 zł |
| 5203,80 zł | 1015,78 zł | 416,30 zł | 86,90 zł | 127,49 zł | 1646,47 zł | 1518,98 zł |
Składka zdrowotna nie jest objęta ulgą i musi być opłacana w pełnej wysokości. Składki na Fundusz Pracy nie opłaca się, jeśli podstawa jest niższa niż minimalne wynagrodzenie.
Metoda obliczenia podstawy wymiaru składek
Algorytm różni się w zależności od formy opodatkowania. Poniżej proste podsumowanie:
| Forma opodatkowania | Jak ustalić dochód do MZ+ | Jak wyliczyć miesięczną podstawę |
|---|---|---|
| zasady ogólne / liniowy | dochód = przychody − koszty | (dochód ÷ liczba dni działalności) × 30 × 0,5 |
| ryczałt | dochód szacunkowy = 50% przychodu | ((50% przychodu ÷ liczba dni) × 30) × 0,5 |
| karta podatkowa | dochód szacunkowy = 50% przychodu | ((50% przychodu ÷ liczba dni) × 30) × 0,5 |
Podstawę zaokrągla się do pełnych groszy i ogranicza do widełek 1399,80–5203,80 zł. Należy dokładnie policzyć liczbę dni aktywności (zawieszenia działalności wpływają na wynik).
Przykład (zasady ogólne): przychód 100 000 zł, koszty 30 000 zł, dochód 70 000 zł, 365 dni. 70 000 ÷ 365 = 191,78 zł; × 30 = 5753,42 zł; × 0,5 = 2876,71 zł – kwota mieści się w przedziale i stanowi podstawę składek.
Terminy rejestracji i procedury zgłoszeniowe
Na 2025 rok zgłoś się do ulgi najpóźniej 31 stycznia 2025 r. Poniżej kluczowe terminy i wyjątki:
- 31 stycznia 2025 r. – ostateczny termin zgłoszenia dla kontynuujących lub wznawiających od 1 stycznia,
- 7 dni – od dnia spełnienia warunków, jeśli działalność rozpoczęto lub wznowiono po 24 stycznia,
- do 20 lutego – złożenie DRA część II/RCA część II z danymi o przychodzie, dochodzie i podstawie.
Rejestracja do ulgi krok po kroku:
- Wyrejestruj się z dotychczasowych ubezpieczeń (ZUS ZWUA – m.in. kody 05 10 lub 05 12).
- Zgłoś się do nowych ubezpieczeń: ZUS ZUA (społeczne + zdrowotne) albo ZUS ZZA (samo zdrowotne).
- Wskaż kod tytułu ubezpieczenia 05 90 lub 05 92 (w zależności od prawa do renty).
- W pierwszej deklaracji za styczeń (lub pierwszy miesiąc ulgi) złóż DRA część II/RCA część II z danymi rocznymi.
Kontynuujący ulgę z 2024 r. nie rejestrują się ponownie – składają nową deklarację rozliczeniową za styczeń z przeliczoną podstawą i informacją o dochodzie.
Przykłady praktycznych obliczeń składek
Poniższa tabela zbiera kluczowe wyniki z omówionych przykładów:
| Przykład | Podstawa | Społeczne z chor. | Społeczne bez chor. | Szac. oszczędność vs „duży ZUS” |
|---|---|---|---|---|
| 1. zasady ogólne (65 000 zł dochodu) | 2671,23 zł | 844,96 zł | 779,52 zł | ok. 801 zł/mies. |
| 2. ryczałt (60 000 zł przychodu) | 1399,80 zł (minimum) | 442,90 zł | 408,60 zł | ok. 1203 zł/mies. |
| 3. wysoki dochód w limicie | 4931,51 zł | 1560,89 zł | 1440,27 zł | umiarkowana |
| 4. działalność 180 dni (35 000 zł dochodu) | 2916,67 zł | 923,19 zł | 851,83 zł | znacząca |
Porównanie z innymi formami ubezpieczenia
Dla szybkiego porównania wysokości obciążeń i zasad:
| Forma | Okres | Podstawa | Miesięczne społeczne (z chor./bez) | Uwagi |
|---|---|---|---|---|
| Ulga na start | 6 mies. | — | 0 zł społeczne | płacisz tylko składkę zdrowotną |
| Preferencyjne składki | 24 mies. | 30% min. wynagrodzenia (1399,80 zł) | 442,90 zł / 408,60 zł | stała kwota przez okres preferencji |
| Mały ZUS Plus | do 36 mies. w 60 mies. | od dochodu/przychodu (1399,80–5203,80 zł) | 442,90–1646,47 zł | zmienne, zależne od dochodu |
| „Duży ZUS” | bez limitu | 60% przeciętnego wynagrodzenia (5203,80 zł) | 1646,47 zł / 1518,98 zł | stała, najwyższa podstawa |
Sekwencja ulg może wyglądać tak: ulga na start (6 mies.) → preferencyjne składki (24 mies.) → Mały ZUS Plus (36 mies.) = łącznie do 66 miesięcy preferencji.
Praktyczne aspekty korzystania z Małego ZUS Plus
Pamiętaj o najważniejszych zasadach operacyjnych:
- MZ+ obejmuje wyłącznie składki społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe i dobrowolne chorobowe),
- składka zdrowotna jest poza ulgą i zawsze płatna w pełnej wysokości,
- deklaracje i płatności składa się i opłaca co miesiąc do 20. dnia miesiąca,
- limit 36/60 miesięcy jest weryfikowany przez ZUS co roku, zwykle w styczniu.
Wysokość składki zdrowotnej w 2025 r. zależy od formy opodatkowania:
| Forma opodatkowania | Podstawa zdrowotna | Miesięczna składka |
|---|---|---|
| zasady ogólne / liniowy | 9% dochodu, nie mniej niż 9% z 75% minimalnego wynagrodzenia | min. ok. 314,96 zł |
| ryczałt (przychód ≤ 60 000 zł) | próg najniższy | 461,64 zł |
| ryczałt (60 000–300 000 zł) | próg średni | 769,40 zł |
Sytuacje szczególne i zastosowania
W praktyce często występują poniższe przypadki:
- Wznowienie działalności – po zawieszeniu masz 7 dni na ponowne zgłoszenie do MZ+; liczba dni aktywności wpływa na podstawę,
- Koniec preferencji – po 24 miesiącach preferencyjnych składek masz 7 dni na wyrejestrowanie (kody 05 70/05 72) i rejestrację w MZ+ (kody 05 90/05 92),
- Wolne zawody – mogą korzystać z MZ+, jeśli działalność jest w CEIDG i spełnione są pozostałe warunki,
- Zbieg tytułów – co do zasady wyklucza ulgę dla drugiego tytułu; MZ+ dotyczy głównego tytułu.
Zmiany przepisów i przyszłe regulacje
Od 1 stycznia 2026 r. uproszczono zasady powrotu do ulgi: karencja skraca się do 24 miesięcy, a powrót będzie możliwy w dowolnym miesiącu roku. Ulga pozostaje dostępna maksymalnie przez 36 miesięcy w każdym okresie 60 miesięcy.
Pierwszy 60‑miesięczny okres liczy się od pierwszego miesiąca zastosowania ulgi (pełnymi miesiącami). Przykład: jeśli przedsiębiorca zakończył 36 miesięcy ulgi w marcu 2024 r., to od kwietnia 2026 r. może do niej wrócić (po spełnieniu warunków), zamiast czekać do marca 2027 r.
Zmiany zwiększają elastyczność systemu i lepiej dostosowują go do realiów małych firm.
Oszczędności i analiza opłacalności
Przy minimalnej podstawie 1399,80 zł przedsiębiorca zapłaci 442,90 zł składek społecznych zamiast 1646,47 zł w „dużym ZUS” – to ok. 1203,57 zł oszczędności miesięcznie (ok. 14 442 zł rocznie).
Scenariusze oszczędności wyglądają następująco:
| Scenariusz | Podstawa | Społeczne (z chor.) | „Duży ZUS” (z chor.) | Oszczędność mies. |
|---|---|---|---|---|
| niski dochód | 1399,80 zł | 442,90 zł | 1646,47 zł | ~1203,6 zł |
| średni dochód | ok. 2800 zł | ok. 546 zł | 1646,47 zł | ~1100 zł |
| wysoki dochód (w limicie) | 5203,80 zł | 1646,47 zł | 1646,47 zł | 0 zł |
Łączne oszczędności przez 36 miesięcy ulgi mogą sięgnąć 40 000–50 000 zł w zależności od dochodów. Pamiętaj, że niższe składki społeczne to potencjalnie niższe przyszłe świadczenia emerytalne.
Procedury rozliczeniowe i obowiązki sprawozdawcze
Najważniejsze obowiązki rozliczeniowe przedsiębiorcy w MZ+:
- comiesięczna deklaracja ZUS DRA i płatność do 20. dnia miesiąca,
- DRA część II/RCA część II za pierwszy miesiąc ulgi (lub za styczeń przy kontynuacji) – z rocznym przychodem, dochodem, formą opodatkowania i podstawą,
- archiwizacja dokumentacji (przychody, koszty, ewidencje) przez co najmniej 5 lat,
- natychmiastowe zgłoszenie przekroczenia 120 000 zł przychodu i przejście na pełne składki od miesiąca przekroczenia.
Brak złożenia wymaganych dokumentów w terminie może skutkować utratą prawa do ulgi lub naliczeniem pełnych składek wstecz.